Wat zijn obligaties en hoe werken ze?

Een obligatie is een financieel product waarmee een belegger geld kan lenen aan een uitgevende entiteit. In ruil krijgen geldschieters rente uitbetaald. Dit wordt ook wel ‘couponrente’ genoemd. Simpel gezegd, is het een vorm van lenen. De koper van een obligatie is per definitie een kredietgever. Het uitgeven van obligaties is een van de mogelijkheden voor bedrijven om zichzelf te financieren. Over het algemeen moet het na verloop van tijd worden terugbetaald op een vooraf afgesproken datum. Tot die datum ontvangt de obligatiehouder (geldgever) vaste rentebetalingen. Uitgevende entiteiten kunnen bedrijven, steden of zelfs nationale overheden zijn.

Wat u moet weten over obligaties?

Enkele sleutelwoorden zijn belangrijk om te begrijpen met betrekking tot obligaties. Drie belangrijke begrippen zijn: coupon, vervaldatum en a pari.

Coupon:

de coupon (of couponrente) is de rentevoet, die door de uitgevende entiteit wordt betaald. Een obligatie van €1.000,- met een coupon van 5% betaalt bijvoorbeeld €50,- per jaar uit. Het woord coupon is afkomstig uit de tijd dat obligaties daadwerkelijk een papieren coupon hadden die aan de betaling kon worden geconverteerd.

Vervaldatum:

Dit is de vooraf overeengekomen datum waarop de obligatie moet worden terugbetaald. Doorgaans worden ze gezien als producten met een laag risico. De rentebetalingen en vervaldata worden van tevoren vastgesteld, waardoor het een stabiele en voorspelbare bron van inkomsten wordt. De enige uitzonderingen hierop zijn wanneer hij niet wordt aangehouden tot het einde van de looptijd, of wanneer de uitgevende partij faillissement aanvraagt.

A pari:

De nominale waarde is ‘a pari’ als deze gelijk is aan de huidige koers. De nominale koers is het bedrag dat aan de obligatiehouder wordt betaald op de vervaldatum. Stijgt de rente meer dan die van de obligatie? Dan wordt hij onder pari verhandeld. De huidige koers ligt dan onder de nominale waarde. Wanneer de nominale waarde onder de huidige prijs ligt, wordt deze verhandeld tegen een premie. Dit wordt boven pari genoemd. Is de beurskoers gelijk aan die van de obligatie, dan praat men over ‘a pari’.

Staatsobligaties en bedrijfsobligaties

Afhankelijk van de uitgevende entiteit, looptijd, rente en risico zijn er verschillende opties. Over het algemeen zijn ze op te delen in twee categorieën:

  • Staatsobligaties

    Overheden gebruiken vaak dit middel om geld te genereren. Ze gebruiken deze methode om uitgaven zoals wegen, scholen, bruggen of andere infrastructuur te financieren. Voor bepaalde landen kan de kosten van een (onvoorspelde) oorlog ook de noodzaak vereisen om geld in te zamelen. Ze worden beschouwd als langetermijninvesteringen. De looptijd is vaak 10 jaar of langer.

  • Bedrijfsobligaties

    De opbrengsten die bedrijven hiermee genereren worden vaak gebruikt om te investeren, zodat een bedrijf kan groeien. Door obligaties uit te geven, kunnen bedrijven bijvoorbeeld onroerend goed en uitrusting kopen en winstgevende projecten uitvoeren. Het extra inkomen kan ook worden gebruikt voor onderzoek en ontwikkeling of om werknemers in dienst te nemen. Bedrijven hebben doorgaans meer geld nodig dan de gemiddelde bank kan bieden. Dit probleem kan opgelost worden door beleggers in de gelegenheid te stellen om geld uit te lenen. Bedrijfsschuld kan variëren van extreem veilig tot zeer riskant.

Verschillende soorten obligaties

Naast obligaties met een vaste aflossingsdatum en een vaste rentevoet zijn er de volgende speciale varianten:

  • Eeuwig lopende obligaties

    Deze hebben geen vaste einddatum en het kan zijn dat ze nooit worden terugbetaald.

  • Converteerbare obligaties

    Onder bepaalde voorwaarden kunnen deze worden omgezet in aandelen van dezelfde onderneming.

  • Obligaties met variabele rente

    Deze variant, ook wel ‘Floating rate note’ genoemd, hebben een variabele rentevoet.

  • Ondergeschikte obligaties

    Indien de uitgevende entiteit failliet gaat, worden deze obligaties pas uitbetaald nadat alle andere obligaties zijn terugbetaald. De risico's en opbrengsten zijn relatief hoog.

Obligaties kopen

De meest gebruikte manier om obligaties te kopen, is via een broker. Commissies variëren sterk tussen brokers. Binnen DEGIRO kunt u overheids- en bedrijfsobligaties online kopen. De transactiekosten zijn afhankelijk van de uitwisseling. In tegenstelling tot andere financiële instrumenten, worden obligaties niet geprijsd in valuta maar in een percentage van de nominale waarde, zodat het gemakkelijker is om de effectieve rentevoet te berekenen.

Wat bepaalt de prijs van een obligatie?

De prijs waarvoor obligaties worden gekocht of verkocht hangt af van verschillende factoren. Hoewel de couponrente en de nominale waarde constant zijn, kan de waarde toch fluctueren. Hier zijn de belangrijkste factoren die de prijs van een obligatie kunnen beïnvloeden:

Marktomstandigheden: obligaties zijn anticyclisch, wat hun waarde kan beïnvloeden. Wanneer de aandelenmarkt het goed doet, hebben beleggers vaak minder interesse in obligaties omdat andere financiële instrumenten, zoals aandelen, winstgevender lijken. Dit zorgt ervoor dat de waarde van een obligatie daalt. In dit geval moeten uitgevende partijen hogere rentebetalingen beloven om de obligatie aantrekkelijk te houden om in te beleggen.

Rentebeleid: de meeste obligaties betalen een vaste couponrente die aantrekkelijker wordt als de rente daalt. Dit leidt tot een toenemende vraag en drijft de prijs van de obligatie op. Als de rente daarentegen stijgt, wordt de vaste couponrente minder aantrekkelijk waardoor de prijs van de obligatie daalt. Over het algemeen beweegt de waarde van een obligatie dus in de tegenovergestelde richting van het rentepecentage. Zie onderstaande afbeelding ter verduidelijking:

impact van een stijging of daling van de rente op obligaties

Potentieel risico: wanneer aandeelhouders denken dat er een verhoogd risico is, kan de prijs van een obligatie dalen. Naarmate het risico toeneemt, willen beleggers meer compensatie.

Looptijd: obligaties met een langere looptijd (bijvoorbeeld tien jaar) betalen meer dan die met een kortere looptijd (bijvoorbeeld één jaar). Dit komt doordat geldschieters langer betaald worden voor het investeren van hun geld. Obligaties op lange termijn hebben waarschijnlijk een hogere couponrente dan kortetermijnobligaties. De tijd tot de vervaldatum kan ook invloed hebben op de waarde van een obligatie. Hoe dichterbij de vervaldatum komt, hoe dichter de prijs de nominale waarde nadert.

Beoordeling: kredietbeoordelaars (zoals Moody’s en Standard Poor’s) kennen kredietwaardigheidsbeoordelingen toe aan obligaties. Deze zijn over het algemeen gebaseerd op de veiligheid van de obligatie. Naarmate de kredietwaardigheid afneemt, zal de prijs van de obligatie hoogstwaarschijnlijk ook dalen en minder aantrekkelijk worden voor beleggers.

Beleggers die van plan zijn de obligatie tot het einde te houden, hoeven zich niet echt zorgen te maken over prijsbewegingen op de markt. Zij ontvangen op de vervaldatum de gehele investering terug (met uitzondering van uitgevende instellingen die niet kunnen terugbetalen). Voor beleggers die obligaties willen verkopen vóór de vervaldatum zijn prijsbewegingen daarentegen wel van belang.

De voordelen van obligaties

Het meest voor de hand liggende voordeel is het feit dat ze relatief veilig zijn. Als u de obligatie tot de vervaldatum behoudt, wordt de nominale waarde geretourneerd. Tenzij de entiteit in gebreke blijft.

Obligaties kunnen op twee manieren winstgevend zijn. Allereerst vanwege de reguliere betalingen van de coupon. Als u de positie behoudt tot de vervaldatum, ontvangt u de nominale waarde. Vóór die datum ontvangt u rentebetalingen (de coupon). Dit is ook de reden dat ze relatief veilig zijn. Vooraf worden de vervaldatum en de couponrente bepaald. Ten tweede kunt u profiteren door uw obligatie te verkopen tegen een hogere koers dan u deze heeft gekocht.

Risico's van obligaties

Beleggen kan lonend zijn, maar het is niet zonder risico. Bij DEGIRO zijn we open en transparant over de risico's die gepaard gaan met beleggen. Voordat u begint met beleggen, moet u rekening houden met een aantal factoren. Het helpt om na te denken over het risiconiveau dat u bereid bent te nemen en welk type producten het meest geschikt zijn om uw doelen te bereiken. Ook al is de vervaldatum van tevoren vastgelegd, er is altijd een kans dat de uitgevende partij zijn obligaties in gebreke blijft. Daarom worden ze vaak beloond met een risicobeoordeling door onafhankelijke kredietbeoordelaars zoals Moody's en Standard & Poor's.

De informatie in dit artikel is niet geschreven voor adviesdoeleinden en heeft evenmin als doel om investeringen aan te bevelen. Beleggen gaat gepaard met risico's. U kunt (een deel van) uw inleg verliezen. Wij adviseren u om enkel in financiële instrumenten te beleggen die aansluiten bij uw kennis en ervaring.

backtotop

Je beleggingsreis begint hier

Open gratis een rekening en sluit je aan bij meer dan 2,5 miljoen beleggers op ons gebruiksvriendelijke platform.

Let op:
Beleggen gaat gepaard met risico’s. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen. Wij adviseren je om enkel in financiële instrumenten te beleggen die aansluiten bij je kennis en ervaring. Dit is geen beleggingsadvies.

Met beleggen kun je jouw inleg verliezen.

icon_close

We willen mensen helpen om de beste beleggers te worden die ze kunnen zijn. Op ons gebruiksvriendelijke platform vind je een universum aan mogelijkheden en keuzes. Dit neemt drempels weg zodat beleggen iets voor iedereen wordt: beginners of experts. Je krijgt toegang tot een breed scala aan producten op meer dan 50 wereldwijde beurzen, zodat je de vrijheid hebt om te beleggen zoals jij wil. In onze wereld krijg je ook waar voor je geld. Dus, zonder ook maar iets te veranderen aan de hoge kwaliteit, veiligheid en het aanbod van onze diensten, bieden we ongelooflijk lage tarieven. Door jouw beleggingsbehoeftes voorop te stellen, zijn we uitgegroeid tot één van de meest toonaangevende online brokers van Europa. Meer dan 2,5 miljoen klanten en meer dan 100 internationale prijzen zijn een bewijs van dit succes.

flatexDEGIRO Bank Dutch Branch, een buitenlands bijkantoor van flatexDEGIRO Bank AG | Amstelplein 1, 1096HA Amsterdam | Telefoon: +31 20 2613072 | E-mail: klanten@degiro.nl | flatexDEGIRO Bank Dutch Branch is geregistreerd onder KvK-nummer 82510245. | flatexDEGIRO Bank Dutch Branch, handelend onder de naam DEGIRO, is het Nederlandse bijkantoor van flatexDEGIRO Bank AG. flatexDEGIRO Bank AG staat primair onder toezicht van de Duitse financiële toezichthouder (BaFin). In Nederland is flatexDEGIRO Bank Dutch Branch geregistreerd bij DNB en staat zij onder toezicht van de AFM en DNB. | flatexDEGIRO Bank AG is een door de Duitse financiële toezichthouder erkende Duitse bank en is geregistreerd bij de Duitse Kamer van Koophandel onder nummer HRB 105687.