04 Complexe financiële producten

Tekst versie

Een introductie van derivaten en hefboomproducten

Wanneer u begint met beleggen, kunt u kiezen uit een groot aantal producten. Een deel van deze producten, zoals opties en hefboomproducten vallen onder de categorie ‘complexe financiële producten’. Deze beleggingsinstrumenten zijn niet geschikt voor de beginnende belegger gezien het hogere risico. In deze les geven wij u graag een introductie, zodat u de risico’s beter leert begrijpen.

Derivaten

Bij een aandeel bent u daadwerkelijk de bezitter van een stukje bedrijf. Er bestaan echter ook beleggingsinstrumenten die hun waarde ontlenen aan de waarde van een ander goed, zoals een index of een grondstof. Deze producten worden ook wel derivaten genoemd. Ze worden vaak door ervaren beleggers gebruikt om te speculeren, of juist om risico af te dekken. Met deze producten is het mogelijk om met een relatief kleine investering een hoog rendement te behalen, maar daar staan vaak hoge kosten en een hoog risico tegenover.

Opties

Een bekend voorbeeld van derivaten zijn optiecontracten. Als u een bepaalde verwachting heeft over hoe de koers van een bedrijf zich gaat ontwikkelen, dan kunt u daar met opties op inspelen. Zoals de naam al suggereert geeft een optie u het recht om in de toekomst een onderliggende waarde te kopen of verkopen. Wilt u in de toekomst het recht hebben om een onderliggende waarde te kopen, dan heeft u een call-optie nodig. Middels een put optie, kunt u het recht tot verkopen verkrijgen.

Stel, de beurskoers van een aandeel noteert op een bepaald moment €20, maar u verwacht de komende maand een stijging. In dat geval kunt u bijvoorbeeld een call-optie aanschaffen, waarmee u het recht krijgt om dit aandeel later te kopen, tegen een prijs die van te voren vaststaat. Als voorbeeld nemen we een optie waarmee u de komende 2 maanden het recht heeft om 100 van deze aandelen te kopen voor €21 per stuk. Voor dit recht betaalt u bijvoorbeeld een premie van €1,50. Dit moet vermenigvuldigd worden met een factor, die slaat op de hoeveelheid aandelen die in de optie zitten. Vaak is deze factor 100. Als u dit optiecontract aanschaft, is uw investering dus gelijk aan €150.

Stijgt de beurskoers van het aandeel naar €25, dan kunt u in de periode van 2 maanden de aandelen kopen voor €21. Doet u dit, dan oefent u de optie uit. Vervolgens zou u in dit voorbeeld de aandelen direct weer voor de prijs van €25 op de beurs kunnen verkopen. Met uw aankoopprijs van €21 en de optiepremie van €1,50, heeft u dan dus een winst behaald van €2,50 per aandeel, ofwel €250 totaal. Had u de €150 direct in de aandelen geïnvesteerd, dan had u slechts 7 stukken kunnen kopen in plaats van 100 en dus een fors lager rendement behaald.

Futures

Een ander type derivaat zijn futures. Dit zijn termijncontracten om, net als bij een optie, een onderliggend product op een afgesproken moment in de toekomst te leveren tegen een afgesproken prijs. Anders dan de meeste opties, worden bijna alle futures aan het eind van het contract afgesloten door middel van een contante afhandeling, in tegenstelling tot een eventuele fysieke levering van de onderliggende producten. Ook de contractgrootte is over het algemeen groter dan die bij opties.

Stel, u verwacht dat een aandelenindex de komende tijd zal stijgen. U sluit daarom voor €600 een future contract af met een contractgrootte van 200. De totale waarde van het contract is dan €120.000. Brokers vereisen onderpand voor de verplichting die wordt aangegaan met het handelen in futures. Dit gereserveerde bedrag wordt de initial margin genoemd. Wanneer u handelt in futures, hoeft u niet het gehele bedrag van de future op uw account te hebben, vaak volstaat de initial margin om het contract af te sluiten. In dit voorbeeld gaan wij uit van een onderpand van 15%. U zou dan met een bedrag van minimaal €18.000 toegang krijgen tot een contract van €120.000. Met een future kunt u dus vaak met een relatief kleine inleg toegang krijgen tot een contract met een hoge waarde.

In tegenstelling tot opties worden futures iedere dag verrekend. Is uw future aan het eind van de dag 3 punten gestegen, dan ontvangt u de contractgrootte van 200 keer 3 punten, wat uitkomt op €600. Aangezien u slechts een percentage van de contractgrootte moet aanhouden als onderpand kunt u een hoog rendement behalen. Let wel, dit heeft als keerzijde dat schommelingen omlaag ook relatief groot kunnen zijn en dat u meer dan uw inleg kunt verliezen.

Hefboomproducten

Naast futures en opties zijn er ook hefboomproducten, zoals turbo’s, sprinters en speeders. Deze producten worden uitgegeven door verschillende financiële instellingen. Met dit type product leent de belegger geld van de uitgever van het desbetreffende product. Hiermee kan een belegger met een vergroot bedrag in onderliggende producten handelen, wat een hefboomeffect oplevert. Vaak rekent de uitgever van het product hoge financieringskosten en een premie om het risico af te dekken.

Overige derivaten

De complexe producten in dit artikel zijn niet geschikt voor de beginnende belegger. Dit geldt ook voor andere derivaten die wij nu niet besproken hebben. In deze les hebben we slechts de basisbeginselen uitgelegd. Mocht u besluiten van deze producten gebruik te maken, dan raden wij aan om u er eerst goed in te verdiepen.

Coming up

In de volgende les gaan wij dieper in op de koers van producten. We kijken waar deze beginnen, waarom ze bewegen en hoe u verschillende koersen van elkaar kunt onderscheiden.