Wat betekent de stijgende rente voor u als belegger?

Onlangs heeft u wellicht gezien dat de inflatie op z’n hoogste niveau sinds lange tijd staat. Ook heeft u misschien gezien dat de rentetarieven als gevolg daarvan aan het stijgen zijn. In een vorig blogartikel bespraken we de stijgende inflatie en wat dit betekent voor uw beleggingen. Meer dan logisch dus om nu ook in te zoomen op de stijgende rentetarieven.

Huidige situatie

We kunnen het niet over rentetarieven hebben zonder daarbij ook inflatie te noemen. Simpel gezegd is inflatie de stijging van de prijzen in de loop van de tijd. Op dit moment beleven we inflatoire tijden. In de eurozone zal de inflatie in maart naar verwachting 7,5% bedragen, het hoogste niveau sinds in 1997 met het bijhouden van data werd begonnen. Om dit cijfer wat meer duiding te geven: centrale banken over de hele wereld, waaronder de Europese Centrale Bank (ECB) in Europa, het Federal Reserve System (Fed) in de VS en de Bank of England (BoE) in het VK, streven ernaar de inflatie rond de 2% te houden.

De inflatie is momenteel hoog om verschillende redenen. Eén reden is de verstoring van de toeleveringsketen door de sterke vraag naar goederen na de heropening van de economie in 2021. Daar komt nog bij dat olie en gas duurder zijn geworden, onder andere door de oorlog in Oekraïne. En wanneer de energieprijzen stijgen, stijgen ook de prijzen van goederen en diensten in tal van sectoren. Volgens de ECB waren de gestegen energieprijzen in januari goed voor meer dan de helft van de inflatie.

Tijdens de coronacrisis hebben veel centrale banken de rente verlaagd om de economie te helpen. Maar nu de economie zich heeft hersteld en de inflatie is gestegen, zijn sommige centrale banken begonnen met het verhogen van de rente. De Fed en de BoE hebben beide in maart de rente verhoogd en aangegeven dat er dit jaar verdere verhogingen zullen volgen. De ECB heeft de rente sinds 2011 niet meer verhoogd, en heeft aangegeven er in ieder geval nog mee te zullen wachten tot de laatste maanden van het jaar.

Wat zijn rentetarieven eigenlijk?

Kort gezegd is het rentetarief (ook wel de rentevoet) een percentage dat bepaalt hoeveel het kost om geld te lenen. Hoe hoger de rente dus is, hoe meer u zult betalen voor het lenen van geld. Aan de andere kant, als u geld spaart, vertelt het rentepercentage u hoeveel u zult ontvangen als percentage van uw spaargeld.

Wanneer u in het nieuws 'rente' hoort, verwijst dat waarschijnlijk naar de rente waartegen banken geld kunnen lenen bij centrale banken. In Europa is dit het tarief van de Europese Centrale Bank (ECB). Maar er zijn nog veel meer soorten rentetarieven. Zo is de Euribor (Euro Interbank Offered Rate) het gemiddelde rentetarief waartegen een grote selectie van Europese banken van elkaar leent. De Euribor kent vijf verschillende looptijden, variërend van een week tot 12 maanden. Er zijn ook gemiddelde overnight-tarieven waarvoor banken elkaar leningen verstrekken. In Europa heet dit tarief Eonia (Euro Overnight Index Average).

Waarom verhogen centrale banken de rente?

Centrale banken gebruiken rentetarieven als onderdeel van hun monetaire beleid, en een van de belangrijkste redenen waarom centrale banken de rentetarieven verhogen is om de inflatie te bestrijden. Inflatie en rente hebben de neiging in dezelfde richting te bewegen, dus als de inflatie stijgt, stijgt ook de rente en omgekeerd. Centrale banken hebben geen controle over de inflatie, maar het verlagen of verhogen van de rente kan wel indirect de inflatie beïnvloeden.

• Verlaging van de rentetarieven

  Wanneer centrale banken de rente verlagen, willen zij de economie stimuleren. Wanneer de kosten om te lenen laag zijn, hebben mensen en bedrijven de neiging om meer te lenen en uit te geven en zetten ze hun geld minder snel op een spaarrekening. Op zijn beurt stijgt dan de vraag, en daarme ook de prijzen, en dus stijgt ook de inflatie.

• Verhoging van de rentetarieven

  Wanneer centrale banken de rente verhogen, willen zij de economie afremmen. Wanneer het meer kost om geld te lenen, geven mensen minder uit, en daalt dus de vraag. Als gevolg daarvan stijgen de prijzen minder sterk en neemt de inflatie af.

Wat is de invloed van de rentetarieven op de markten?

Hoewel de rentetarieven stijgen, betekent dat niet direct dat u uw beleggingsplan moet wijzigen. Het is belangrijk om aan de lange termijn te denken en een goed gespreide portefeuille aan te houden. Maar het is altijd goed om voorbereid te zijn en enkele mogelijke gevolgen van de stijgende rente op de financiële markten te kennen.

Beurs

Er is geen duidelijk verband tussen de rentetarieven en de aandelenkoersen. Toch kunnen stijgende rentetarieven sommige aandelen meer beïnvloeden dan andere. Wanneer de rente stijgt en bedrijven minder geld lenen, kan het zijn dat hun bedrijf minder groeit dan voorheen toen de rente lager was, waardoor de winstgevendheid kan dalen. Wanneer beleggers een lager toekomstig rendement verwachten, kan dit ertoe leiden dat ze hun aandelen van het bedrijf verkopen, wat resulteert in lagere aandelenkoersen.

Sommige sectoren kunnen beter presteren dan andere wanneer de rente stijgt. Zo hebben bijvoorbeeld financiële aandelen, zoals banken, de neiging om beter te presteren bij stijgende rente, omdat ze meer geld verdienen aan het uitlenen van geld. Houd in gedachten dat de prestaties van bedrijven binnen dezelfde sector drastisch kunnen verschillen.

Obligatiemarkt

In het algemeen bewegen obligatiekoersen en rentetarieven in tegengestelde richting. Obligaties ontvangen doorgaans couponbetalingen die de rente weerspiegelt. Stel dat u bijvoorbeeld een staatsobligatie koopt voor €1.000 die over vijf jaar afloopt en een coupon van 3% betaalt. U ontvangt dan gedurende vijf jaar jaarlijks €30 aan couponbetalingen en vervolgens de €1.000 terug op de vervaldatum. Stel echter dat de rente over zes maanden wordt verlaagd tot 2%. In dat geval is de obligatie die jaarlijks 3% betaalt aantrekkelijker dan de nieuwe obligatie van 2%. Daarom zijn beleggers wellicht bereid meer dan de nominale waarde van €1.000 te betalen voor de obligatie van 3% om een betere rente te krijgen, en zal de obligatie met een premie worden verhandeld.

Als de rente daarentegen stijgt, zal de obligatie met een korting worden verhandeld. We nemen hetzelfde voorbeeld (u heeft voor €1.000 een staatsobligatie gekocht die over vijf jaar vervalt en een coupon van 3% betaalt), maar nu wordt over zes maanden de rente verhoogd naar 4%. In dat geval worden de oudere obligaties van 3% minder waard omdat de nieuwe obligaties van 4% een hogere coupon hebben.

Sommige obligaties zijn minder gevoelig voor rentetarieven, afhankelijk van het type obligatie en de uitgever. Zo zijn staatsobligaties doorgaans gevoeliger voor renteveranderingen dan bedrijfsobligaties. Obligaties met een kortere looptijd zijn doorgaans ook minder rentegevoelig dan obligaties met een langere looptijd.

Beleggen via DEGIRO

Wij willen beleggen voor iedereen toegankelijk maken. Dat doen we middels de unieke combinatie van een gebruiksvriendelijk beleggingsplatform en ongekend lage tarieven. Voor meer informatie kunt u terecht op onze tarievenpagina.

Wij bieden u toegang tot een van de grootste beleggingsuniversums, met een zeer ruim aanbod aan producten en beurzen. Dit kan u helpen uw risico te beïnvloeden door een goed gespreide portefeuille samen te stellen en uw beleggingen te spreiden over verschillende producttypes, regio's en sectoren. Voor een overzicht van de producten en beurzen die wij aanbieden, kunt u terecht op onze beurzenpagina.

De informatie in dit artikel is niet geschreven voor adviesdoeleinden en heeft evenmin als doel om investeringen aan te bevelen. Houd er rekening mee dat de feiten mogelijk zijn veranderd sinds het artikel oorspronkelijk werd geschreven. Beleggen gaat gepaard met risico's. U kunt (een deel van) uw inleg verliezen. Wij adviseren u om enkel in financiële instrumenten te beleggen die aansluiten bij uw kennis en ervaring.

Bronnen: ECB, IMF, Pimco, SEC, Forbes, BoE, Fed, Bloomberg, Reuters, Investopedia