Butterfly spread als optiestrategie

Beleggers kunnen met een butterfly spread een positie innemen als ze verwachten dat de koers van een financieel instrument binnen een bepaalde bandbreedte zal blijven of daar juist buiten zal gaan. In dit artikel leggen we uit hoe een butterfly spread in elkaar zit, hoe de long en short butterfly spread werken en wanneer beleggers die gebruiken. Ook geven we wat voorbeelden om ze te illustreren en bespreken we de voor- en nadelen.

Wat is een butterfly spread?

Een butterfly spread bestaat uit vier opties. Beleggers kopen twee opties en schrijven (verkopen) tegelijkertijd ook twee opties. De opties hebben allemaal dezelfde expiratiedatum. U kunt de butterfly spread op verschillende manieren opzetten, als een long butterfly spread en als een short butterfly spread. Beide kunnen worden opgezet zowel met call opties als met put opties. De maximale winst en het maximale verlies van een butterfly spread zijn beperkt.

De twee opties die een belegger koopt hebben verschillende uitoefenprijzen. De twee opties die een belegger schrijft hebben dezelfde uitoefenprijs. Bij de long butterfly ligt de uitoefenprijs van de geschreven opties in het midden van de uitoefenprijs van de twee gekochte opties. Bij de short butterfly is dit andersom: de uitoefenprijs van de gekochte opties ligt in het midden van de uitoefenprijs van de twee geschreven opties.

Long butterfly met calls

Een belegger die een long butterfly spread gebruikt, koopt twee callopties met verschillende uitoefenprijzen. Tegelijkertijd schrijft de belegger twee call opties met dezelfde uitoefenprijs die in het midden ligt van de twee gekochte call opties. De twee geschreven opties leveren de belegger een premie op, voor de twee gekochte opties moet de belegger premie betalen. Per saldo kost het innemen van deze positie de belegger het verschil aan ontvangen en betaalde premies.

De maximale winst realiseert de belegger als de koers gelijk is aan de uitoefenprijs van de twee geschreven opties. Het maximale verlies is gelijk aan de betaalde premie. Dat verlies lijdt een belegger als de koers buiten de bandbreedte van de uitoefenprijs van de twee gekochte call opties stijgt of daalt.

Short butterfly met puts

Een short butterfly spread is het spiegelbeeld van een long butterfly spread. De short butterfly spread bestaat uit twee geschreven put opties met verschillende uitoefenprijzen en twee gekochte put opties met dezelfde uitoefenprijs. De uitoefenprijs van de gekochte put opties ligt halverwege het verschil tussen de uitoefenprijzen van de twee geschreven put opties. De geschreven putopties leveren de belegger een premie op. Voor de gekochte opties moet de belegger een premie betalen. Per saldo houdt de belegger bij het innemen van deze positie een premie over.

De maximale winst van een short butterfly spread is gelijk aan de premie die een belegger ontvangt. Deze winst houdt de belegger over als de koers van het onderliggende instrument stijgt of daalt buiten de bandbreedte tussen de uitoefenprijzen van de twee geschreven opties. Het maximale verlies lijdt de belegger als de koers gelijk is aan de uitoefenprijs van de gekochte opties.

Wanneer gebruikt u een butterfly spread?

Met een butterfly spread speculeren beleggers op de verwachting dat de koers van een onderliggend financieel instrument binnen (long butterfly) of juist buiten (short butterfly) een bepaalde bandbreedte zal bewegen. Beleggers die verwachten dat een aandeel niet zoveel zal bewegen kunnen hierop inspelen met een long butterfly spread. Beleggers die juist verwachten dat een aandeel flink zal stijgen of dalen maken gebruik van een short butterfly spread.

Daarbij speelt ook de tijdswaarde een rol. De tijdswaarde van de opties die OTM (out of the money) zijn, loopt sneller af dan de tijdswaarde van de opties die ITM (in the money) zijn. Zodoende stijgt de waarde van deze strategie zolang de koers van de onderliggende waarde zich binnen de bandbreedte beweegt. Deze waarde kan binnen de bandbreedte stijgen tot de maximale waarde op de dag van expiratie. Gaat de koers echter daarbuiten, dan neemt de waarde van deze combinatie af, totdat het maximale verlies wordt gerealiseerd op de dag van expiratie.

De waarde van een butterfly spread is afhankelijk van de volatiliteit (de beweeglijkheid) van de koers van een onderliggend financieel instrument. Als de volatiliteit afneemt, neemt de waarde van een long butterfly spread toe. Het omgekeerde is waar voor een short butterfly spread. Daarvan neemt de waarde juist toe met toenemende volatiliteit. Beleggers kunnen zo met butterfly spreads ook een positie innemen op de volatiliteit.

Voorbeeld

Om een beter beeld te geven hoe butterfly spreads in elkaar zitten, geven we een voorbeeld van een long butterfly spread met calls voor het aandeel DSM.

Een belegger neemt deze positie in op het moment dat het aandeel op €178 staat. De belegger koopt een ITM (in the money) call optie met een uitoefenprijs van €170 en een OTM call optie met een uitoefenprijs van €190. Tegelijkertijd schrijft de belegger twee ATM (at-the-money) call opties met een uitoefenprijs van €180. De twee geschreven opties leveren €1.000 premie op. De twee gekochte opties kosten €1.200 premie. De belegger betaalt zo netto €200 premie.

Koop call optie DSM €170 voor €1.000

Koop call optie DSM €190 voor €200

Schrijf twee call opties DSM €180 voor €1.000

Netto premie: €-200

De grootste winst maakt de belegger als het aandeel even hoog staat als de uitoefenprijs van de geschreven opties van €180. Dan is de winst €800. Als de koers onder de €170 staat, leveren alle opties bij uitoefening niets op. Dan verliest de belegger de premie van €200. Stijgt de koers boven de €190, dan is de winst op de gekochte opties even groot als het verlies op de geschreven opties. Dan is het verlies dat de belegger lijdt ook gelijk aan de premie.

Dit is te zien in onderstaande grafiek. De vorm van de grafiek lijkt een beetje op die van een vlinder, in het Engels butterfly.

Voordelen

Ten opzichte van andere optiestrategieën is het risico van butterfly spreads beperkt. Het maximale verlies is immers beperkt. Een ander voordeel is dat beleggers met long butterfly spreads rendement kunnen maken als de koers amper beweegt. Zo kan deze strategie bijvoorbeeld worden ingezet voor aandelen in bedrijven die stabiel zijn maar ook amper groeien.

Nadelen

Eén van de nadelen van het gebruik van butterfly spreads is dat de winsten die beleggers ermee kunnen maken relatief klein zijn. Dat is zeker zo in vergelijking met andere optiestrategieën. Beleggers moeten veel opties kopen en schrijven en maken daarvoor kosten bij hun broker. Bij DEGIRO is het echter mogelijk om een combinatieorder te plaatsen. Op deze manier kunt u bijvoorbeeld tegelijkertijd een put (call) kopen als verkopen, hiervoor ontvangt (betaalt) u dan enkel het verschil tussen de twee opties.

Een ander nadeel is dat de butterfly spread een ingewikkeldere strategie is dankzij een veelvoud aan variabelen. Het openen van 4 optieposities tegelijkertijd met ieder een andere prijs geeft meer ruimte om fouten te maken dan als er maar één of twee posities tegelijkertijd geopend te hoeven worden. Daarom is het moeilijker om uw positie goed te volgen. Zeker als u niet veel ervaring heeft met opties.

Risico’s

Het grootste risico van butterfly spreads is dat de koersontwikkeling anders verloopt dan de verwachting van de belegger. Voor long butterfly spreads betekent dat dat de koers meer dan verwacht stijgt of daalt. Voor short butterfly spreads betekent het juist dat de koers amper beweegt.

Een belangrijk aandachtspunt met het schrijven van opties is dat deze voor de expiratiedatum kunnen worden uitgeoefend. Dat geldt ook bij de butterfly spread als de koers zo beweegt dat geschreven opties in-the-money komen. Dat betekent dat de opties bij uitoefening winst opleveren. Vooral rond de dividenddatum van aandelen worden opties vaak uitgeoefend. Door de uitoefening van opties krijgt de belegger een long of short positie op het onderliggende aandeel. Om die positie op te heffen moet een belegger kosten maken voor het kopen of verkopen van de aandelen of het uitoefenen van de andere opties in de positie.

De informatie in dit artikel is niet geschreven voor adviesdoeleinden en heeft evenmin als doel om investeringen aan te bevelen. Beleggen gaat gepaard met risico's. U kunt (een deel van) uw inleg verliezen. Wij adviseren u om enkel in financiële instrumenten te beleggen die aansluiten bij uw kennis en ervaring.

Bronnen: Fidelity